Liefde, van Peter Verhelst. Een vraagteken?
Hoe groot kan liefde voor iemand zijn? In Liefde, situeert Peter Verhelst (NTGent) de vraag in een gezinnetje waar moeder (Els Dottermans) en dochter (An Miller) de man/vader verwachten die terugkeert uit een oorlog. Hij is een ‘strijder’, zelfs een oorlogsmisdadiger die enkele maanden gevangenis achter de rug heeft. Toch wordt hij door vrouw en dochter met een zekere positieve opwinding opgewacht.
In zeer korte gesprekken wordt getracht duidelijk te maken welke motieven moeder en dochter hebben om de man terug in huis te halen. Er is vooreerst een angst tengevolge van een oorlogssituatie in de wereld rondom en een vluchtelingenstroom en terrorisme dichtbij. Er is ook een angstgevoel binnenshuis. Geen paniek, wel een bezorgdheid bij de moeder en de jonge dochter over de toekomst met daarin de onzekerheid omtrent de houding van de terugkerende, naar verluidt toch ooit beminnelijke man.
In Liefde maken we in elk geval kennis met een vrouw die door de omstandigheden gedwongen is haar man te staan en het lot in eigen hand te nemen. Wat haar man in de oorlog al dan niet heeft misdreven, acht zij te kunnen verteren door een overlevingsinstinct dat, zoals uit recente studies blijkt, bij vrouwen sterk ontwikkeld is.
Dat kan men afleiden uit de houding die de actrice als vrouw en moeder af en toe aanneemt in de anders weinig dynamische rol die haar wordt toebedeeld. Ook de dochter moet het met weinig woorden en handelingen stellen. De man, de ‘strijder’, krijgen we helemaal niet te zien. De auteur heeft zijn opdracht beperkt tot enkele suggesties. In de overigens puike belichting (Ferre Carron; Sander Michiels) wordt een toekomstige leefruimte van zonnepanelen en internetcommunicatie opgeroepen. Ja, er is nog toekomst.
Oorlog en terrorisme zijn de onderwerpen van de dag. Of het nu over vroegere of actuele oorlogen en terreur gaat of niet, het is ook niet altijd de man, de ‘strijder’ die centraal staat. Bijvoorbeeld in GAZ laat Tom Lanoye Viviane De Muynck (Malpertuis, Tielt) als moeder van een terrorist vanuit een boordevol moederhart een pleidooi houden omtrent haar geradicaliseerde zoon. In een recent magistraal boek, De oorlog heeft geen vrouwengezicht (De Bezige Bij), overstijgt Svetlana Alexijevits (Nobelprijs literatuur 2015) de gruwel van de Tweede Wereldoorlog en zet ze de strijdende vrouw als mens in een oorlog vol menselijke tijd- en plaats-overschrijdende gevoelens. In Liefde gaat Peter Verhelst er echter van uit dat het verbale te kort schiet en wil hij een taalgevoelige situatie abstraheren. Dat deed hij ook al bij een vorige productie: Absence, waar hij een slachtoffer van een Japanse tsunami haar trauma als een robot tussen realiteit en repetitieve bewegingen tracht te laten overwinnen en een ‘beeldende poëzie’ primeert in een aaneenschakeling van metaforen in een CREW-technologie.
Ook Liefde is een sketch waarin bewust spanning, evolutie en diepgang ontbreken. In nauwelijks een uur wordt dan ook een dramatisch gegeven dat zowel tekstueel als dramaturgisch weinig te bieden heeft, afgehandeld. Liefde, een experiment? Als avondvoorstelling zeker een vraagteken.
Info: www.ntgent.be
