Recensie

Hemelsblauw, een kleinood van grote waarde

Toneelspelen voor kinderen, waarom doe je het en hoe? De antwoorden liggen voor de hand, maar de werkelijkheid leert dat niet iedereen er de noodzaak van inziet. Gelukkig zijn er heel wat culturele centra, scholen en andere organisatoren die geregeld het recht van kinderen op goed theater respecteren met een voorstelling tijdens de lesuren of voor de hele familie in de vooravond of op een vrije namiddag. Maar theater voor heel jonge kindjes, voor peuters en kleuters, voor vierjarigen bijvoorbeeld, kan dat?

Hemelsblauw © Bart Van der Moeren
Hemelsblauw © Bart Van der Moeren

Met Hemelsblauw, een ’theatraal concert’ geeft Pantalone een duidelijk antwoord. Dit muziektheater-atelier richt zich tot iedereen maar heeft ook een bijzondere aandacht voor de allerkleinsten en voor kinderen met een beperking door ziekte, armoede of een trauma.

In Hemelsblauw worden gewoon kindjes tussen vier en zes jaar rondom een scène gezet, nog eventjes afgeboord met witte gordijnen. In feite beslaat het decor heel de scène in de vorm van een enorm groot bed met veel kussens er op. Uit het midden van het bed weerklinkt pianomuziek. De gordijnen schuiven weg en een violiste en een cellospeler zetten zich zo goed als het kan rond de pianiste.

Het ongewone geheel straalt een enorme rust uit. Twee toneelknechten, met witte slaapmuts en dito slaapkledij, bewandelen de smalle strook tussen het grote bed en de zitbankjes met de verwonderde kleuters. De witte knechten zullen af en toe een klein rekwisiet aanbrengen: een vogel, een schaapje, een vlinder. De muzikanten spelen de zachte, stijlvol uitgevoerde klassieke muziek maar door. Af en toe is er ook een wat ritmischer passage, een gelegenheid om even in de handjes mee te laten klappen. De spanning rond de bedstee is om te snijden. Wie omhoog kijkt ziet hoe plots de hemel blauw wordt. Wolken worden geprojecteerd en even later zien de kinderen hun eigen gezichtje en dat van de anderen hoog boven het bed verschijnen.

Hemelsblauw is een evocatie van klank en beeld, van horen en kijken. Je wordt in een magische sfeer opgenomen: er gaat een fantastische herkenning uit van de rust van een bed, van de melodieuze balsem van de muziek, van de kleur van drijvende wolken. Woorden zijn daarbij niet nodig. De belevingswereld van een kleuter begint met het waarnemen van een geluid, een toon, een trilling. Maar er is ook de ingeboren speeldrift en niet enkel het samenzijn in een donkere ruimte rond een onwaarschijnlijk groot bed. Stilaan groeit ook het gevoel er bij te horen. Het daar samenzijn is niet voldoende. Er is het verlangen mee te mogen spelen, samen iets te beleven. En één voor één klimmen de kleuters dan ook het bed op en ontdekken ze wat hen aanvankelijk zo stil hield.

Hemelsblauw © Bart Van der Moeren
Hemelsblauw © Bart Van der Moeren

Het is duidelijk dat Hemelsblauw niet enkel voor het zeer prille publiek een zalige ervaring is. De voorstelling bevat ook meerdere elementen voor wie met en waardevolle opvoeding van kinderen begaan is en het universele begrip ‘Kunst’ nog altijd met een hoofdletter schrijft.

De muziektheatergroep Pantalone is niet een toevallige of alleenstaande stichting die de deur op een kier zet naar een schatkamer waar je wakker wordt in een wereld die de stress, de angst of het verdriet van de dagdagelijkse gewelddadige realiteit op de korrel neemt en doorlicht. Er zijn gelukkig nog ensembles en allerhande kunstenaars die mee aan de weg timmeren en ingaan tegen ‘verkleutering’ en commercialisering van kunst. Kunst is geen consumptieartikel. Kunst is er bijaldien voor iedereen. Het is een waarde die men bij de geboorte mee krijgt en die zich dag na dag en stap na stap ontwikkelt, maar jammer genoeg  door tegenslag, onbegrip of onwil, in de opvoeding en het maatschappelijk leven, tegengewerkt of verkeerd begrepen wordt. Hoe eerder de muzische gave die in elk kind sluimert, aangesproken wordt, hoe meer kans dat ze zich vruchtbaar ontwikkelt. Daaromtrent wordt in elk geval door Pantalone met Hemelsblauw een gedurfd statement neergezet.

Info: www.pantalone.be