Recensie

Drie zusters. Theater Zuidpool: Tsjechov actueel?

De vele interpretaties van stukken van Anton Tsjechov (1860-1904) hebben al voor zodanig veel al dan niet kritische aan- en opmerkingen gezorgd, dat het moeilijk wordt, maar toch gedurfd is, nu nog met een Tsjechov op de planken te komen.Dat geldt zeker voor Drie Zusters, een stuk uit 1900.

Het is een goed teken wanneer men zich bij en na een toneelvoorstelling vragen stelt. Een eerste vraag is dan ook of het wel nodig is het lange verhaal over het wel of niet terugkeren naar Moskou van de zussen Olga, Irena en Masja nog maar eens uit de doeken te doen. Sinds 1901, het jaar waarin Konstantijn Stanislavski Tri Sestri in première bracht in het Kunsttheater in Moskou, zijn verschillende interpretaties en bewerkingen gespeeld waarin zelfs de drie zussen ooit door mannen werden vertolkt en de inhoud werd gereduceerd tot een drievoudige hunkering als naar een utopie.

de drie zusters - © Kurt Van Der Elst
de drie zusters – © Kurt Van Der Elst

Regisseur Jorgen Cassier verwijst met Theater Zuidpool en een uitgebreide cast naar een herkenbaar hedendaags beeld van een behoede burgerij waarvan de hoofdpersonages verlangen naar meer en zoeken naar een tevredenheid die ze niet duidelijk kunnen definiëren. Moskou staat symbool voor een plek waar onder meer de zussen en hun broer samen met hun ouders, die er nu begraven liggen, een gelukkige jeugd hebben doorgebracht. De militaristische en tsaristische achtergrond waartegen Tsjechov zijn stuk situeert, is nu nog nauwelijks een verwijzing naar een vroegere onderdrukking. De nadruk die wordt gelegd op de drie dochters en hun verlangens, vinden we ook vandaag voor een deel terug in situaties waarin jongeren zich zonder vader en/of moeder, zelf moeten beredderen in wisselende gevoelsrelaties, elk volgens een eigen droom omtrent een onzekere en almaar moeilijker te definiëren toekomst.

Van Theater Zuidpool zijn we gewoon dat de spelers zo dicht mogelijk tot bij de toeschouwers komen. Voor Drie Zusters wordt echter gekozen voor een grote speelruimte, een moderner uitgewerkt decor dat een brede en diepe scène nodig heeft en bedoeld blijkt te zijn voor een groot theater. In een dergelijke opstelling blijkt de afstand tussen spelers en publiek net iets te ver te zijn, wat dan ook, ondanks enige geluidsversterking, een minder duidelijke verstaanbaarheid tot gevolg kan hebben.

de drie zusters - © Kurt Van Der Elst
de drie zusters – © Kurt Van Der Elst

De drie zussen, uitstekend vertolkt door Sofie Decleir (Olga), Evgenia Brendes (Irena) en Greet Verstraete (Masja), weten de hele voorstelling door hoe de leiding te nemen en in het vierde (en laatste) bedrijf,  teruggevallen in een alledaagse realiteit en tot inzicht gekomen, tonen ze zich even geloofwaardig. Ontnuchterd en weg  van alle comfort, onverschillig voor een oudere man die het kinderliedje ‘Kent gij Jan, de mosselman…’ probeert, bezinnen ze zich doodgewoon over de zin van het leven, er van overtuigd dat ze ooit zullen ontdekken waarvoor ze eigenlijk leven. Een kinderwagen, net nog zichtbaar aan de rand van de scène, waarin een kind waar nauwelijks naar gekeken wordt, kan wellicht een verwijzing zijn naar een mogelijk nieuw begin.

Info: www.zuidpool.be