Screws. Circusdans? Lenig, beeldend, boeiend, bevrijdend
Screws, het meervoud van het Engelse ‘screw’ heeft meerdere betekenissen. Je kunt er schroeven in zien of boeien en als je het als werkwoord gebruikt kan het het samenknijpen van iets betekenen of het onder druk zetten van iemand. Performer Alexander Vantournhout gebruikt het niet zomaar als titel van zijn voorstelling en roept meteen een aantal vragen op die hij dan ook op een eigen verrassend boeiende manier beantwoordt.
Zowel voor nieuwe als voor enigszins reeds bekende maar interessant en actueel blijvende voorstellingen en makers, kan je op een festival je gading vinden, maar Theater aan Zee in Oostende (TAZ) biedt toch wel een overweldigend programma in de vele betekenissen van het woord. Dit jaar werden daarenboven naar schatting, voor de betalende en vrije activiteiten samen, honderdtachtigduizend bezoekers bereikt. Maar niet het vele is goed. Het goede is, dat wat er in diverse disciplines gerealiseerd wordt, van een bijzondere kwaliteit is, vooral in de huidige tijd waarin kwaliteit geregeld moet wijken voor kwantiteit en consumptie.
Gastcurator Lucas De Man (°1982), acteur, regisseur, afwisselend in Nederland en België actief, in 2007 in de prijzen gevallen op TAZ met Basilius, ook bekend van Wij, Varkenland, De Man in Europa, De Man is Lam, en nog veel meer realisaties waarin hij hedendaagse maatschappelijke pijnpunten durft aan te raken, heeft samen met de TAZ-organisatoren en hun medewerkers duidelijk gemaakt dat hij het thema ‘betrokkenheid’ meer inhoudelijk aan bod wilde laten komen, ook in de media, en ook wou hij laten zien dat er meerdere soorten theater bestaan dan enkel toneel, dans en de traditionele labels. ‘We ontvingen ook meer artiesten met een niet typisch Vlaamse naam zonder dat het een onderwerp hoefde te zijn. We hebben het bedrijfsleven, het middenveld en de welzijnssector uitgenodigd en ontmoet’, aldus De Man op de sectordag op 5 augustus, die wordt vervolgd op 12 september op het Theaterfestival Gent.
Het programmeren van Screws van Alexander Vantournhout (°1989) en zijn vijf medespelers (vrouwen, mannen) is niet enkel een gedurfde, maar vooral een revelerende keuze. Het bewegingstheater dat Vantournhout (ooit in de leer bij Anne Teresa De Keersmaeker; in 2015 winnaar van de TAZ-rijs met Anecksander, samen met dramaturge Bauke Lievens) wil maken en dat wel eens als ‘circustheater’ wordt bestempeld, is van een uitzonderlijke kwaliteit omdat het niet bedoeld is als stunt of louter acrobatie, niet als bluf, durf of spierkracht, maar vooral aandacht oproept voor de symbolische waarden die via een uiterst lenig lichaam tot uiting kunnen worden gebracht.De schroeven die hij met Screws bedoelt, zijn de zovele belemmeringen die een mens ondervindt in het zich ontwikkelen van zichzelf als individu zowel als in een tot stand brengen van een samenhorigheid met de medemensen in een dagelijks bevrijdingsgevecht in het zich ontdoen van gelijk welke druk of dwang.
Vantournhout geeft een inhoud aan de lijfelijke bewegingen die hij als solist of als medespeler met een groepje maakt of voorschrijft. Hij gebruikt ongewoon materiaal zoals schoenen waarmee spelers zich kunnen laten hangen als vleermuizen. Hij hanteert een zware bowlingbal aan zijn pols waar hij zichzelf mee uitdaagt. Hij creëert momenten van aantrekken en afstoten, van liefde en verlangen. Hij maakt combinaties waarin lijfelijke soepelheid als het ware een beeldhouwwerk wordt. Hij voelt zich niet gebonden aan een zaal of een podium, maar neemt de toeschouwers mee naar verschillende ruimtes of in openlucht, zoals je een monumentale tentoonstelling bezoekt. ‘Boeiend’ betekent voor Vantournhout niet alleen dat iets de aandacht vasthoudt maar ook dat iemand werkelijk gevangen of onder druk wordt gehouden en dus op een bevrijding hoopt. En die komt er, zowel voor de spelers als voor het publiek, waarmee de werkelijke bedoeling van theater maken via diverse handelingen, zonder één woord te spreken, met af en toe wat achtergrondmuziek, duidelijk naar voor wordt gebracht. Screws toont dan ook de magische oorsprong van theater op een uitzonderlijke manier.
Info: info@fransbrood.com
