De schijn en de schreeuw van het Zijn
Met Toendra maakt Theater Antigone (Kortrijk) niet enkel een jongerenproject maar meteen wordt een flinke stap gezet naar samenwerking met diverse culturele ontmoetingscentra in West-Vlaanderen. Een toendra mag dan wel ‘een droge steppe’ zijn waar nauwelijks leven te bespeuren valt, voor de vijftien jongeren op het podium is het een gelegenheid om als het ware een nieuwe geboorte, een duidelijk bestaan, uit te schreeuwen. Dit doet eventjes denken aan De Schreeuw, het bekende schilderij van Edvard Munch (1863-1944) maar ook aan een pasgeboren kind dat schreeuwend uit de moederschoot komt. Iedereen wordt geboren met een zekere angst voor het onbekende waar men in terecht komt. Maar het is ook eigen aan een mens die angst om te zetten in een bestaan, een persoonlijk ‘zijn’, al slaagt niet iedereen er in.
Omtrent zeventig jongeren volgden een workshop bij theatermaker en auteur David Dermez met de bedoeling zichzelf te ontdekken, personages te creëren of bestaande visies nieuw te interpreteren. Uit die groep meisjes en jongens tussen 18 en 25 jaar werd een cast van vijftien spelers (uit groot-Kortrijk) geselecteerd om met Toendra het nieuwe toneelseizoen te openen. Vertrokken werd van de vaststelling dat het niet makkelijk is een mens te zijn, om dan van daaruit na te gaan hoe de aankomende jeugd een plaats kan veroveren in het maatschappelijk leven.
Vanuit een op het eerste gezicht nogal rumoerige ‘verovering’ van de scène, komt de groep geleidelijk tot een meer georganiseerd optreden en worden rekwisieten aangebracht, een instrument, een rolstoel, een mini-koffiebuffet, materialen die verwijzen naar mogelijke ambachtelijkheden of een dienstbetoon, waarvoor jongeren kunnen openstaan. Het door elkaar praten met hoge stem en het lenige bewegen van de groep leiden stilaan tot een uiting van een persoonlijke mening, op bepaalde momenten ondersteund door een voortreffelijk solo-optreden of een uitmuntend dansnummer van één van de jongens. Opvallend is het trouwens dat de meisjes een sterke meerderheid vormen en hun optreden dan ook vooral op samenspel steunt.
De uiteindelijke bedoeling met Toendra blijkt mede uit een paar citaten uit de persmap van Theater Antigone, waarmee gewezen wordt op het feit dat de productie is gemaakt vanuit een optie te ‘veranderen’, wat eigenlijk een droom is, of kan zijn, van jongeren ‘om hun verleden uit te wissen en opnieuw te beginnen’. Het lijkt nogal zwaar op de hand, maar ook hier bedriegt de schijn. Zeg maar gewoon dat Toendra een welgekomen experiment is, zowel voor de uitverkoren jonge spelers als voor het oudere publiek in zoverre dat publiek bereid is te aanvaarden dat ‘de jeugd van heden’ vanuit een gevoel voor een minder zekere toekomst, nood heeft aan een ‘samen zijn we sterk’-motief.
Info: www.antigone.be
